Mardinli Halk Sağlığı Uzmanı Uz.Dr. Nurettin Özdener ve arkadaşlarının, 31 Mayıs Tütünsüz Bir Dünya Günü nedeniyle gönderdikleri basın açıklaması ve açıklamayı destekleyen kurumlar şöyle;
Dünya Sağlık Örgütü tarafından her yıl 31 Mayıs, Tütünsüz Bir Dünya Günü olarak kutlanmaktadır. Gelenek 1988 yılından bu yana sürmektedir. Bu yıl, 31 Mayıs teması TÜTÜNÜ BIRAKMAYA SÖZ VER (commit to quit) olmuştur. Bu tema, Yeni Koronavirüs Hastalığı (COVID-19) pandemisinde daha da anlam kazanmaktadır. Bazı nedenleri hatırlayalım:1 2 3 1. COVID-19 hastalarında sigara içme ve hastalığın klinik ciddiyeti arasında ilişki olduğu bilinmektedir. Hastalığın ciddiyeti artmaktadır. 2. Sigara vb. tütün ürünü kullanmak elin yüzle temas riskini artırmasına bağlı olarak COVID-19 bulaşma riskini artırmaktadır. 3. Tütün ürünü kullanmak COVID-19’dan korunmak için en önemli önleyici davranışlar arasında yer alan maske kullanımını kesintiye uğratmaktadır. Bu nedenle COVID-19’dan korunma da riske girmektedir. 4. Tütün içimi sırasında bir araya gelinmekte ve fiziksel mesafe kuralı ortadan kalkabilmektedir. 5. Nargile, e-sigara gibi tütün ürünlerinin ortak kullanımı sonucunda hastalık bulaş riski artmaktadır. 6. Tütün dumanından pasif etkilenim açık ve kapalı ortamlarda önemli bir risktir. Bu risk COVID19 döneminde de sürmektedir. 7. Pandemi dönemini tütün bağımlılığından kurtulmak için bir fırsata çevirmek mümkündür. Günümüzde pandemi mücadelesi evrensel düzeyde sürerken COVID-19 açısından da önemli bir risk faktörü olarak kabul edilen tütün kullanımının yaygınlığı ne yazık ki bu mücadeleyi de zorlaştırmaktadır. Dolayısıyla, tütün kullanımı pandemide de milyonlarca insanın yaşamını olumsuz etkilemektedir.
Oysa bu durum ÖNLENEBİLİR, tütün kullanımı BIRAKILABİLİR, tütün bağımlılığından KURTULUNABİLİR. Kişi; sigara, nargile, elektronik sigara, ısıtılmış tütün ürünleri gibi bütün tütün ürünlerini kullanmayı bırakabilir, ancak kendisi başaramadığında sağlık çalışanlarının yardımına başvurabilir. Unutmayalım, tütünü bırakmak için yüzden fazla neden var…4 Bunlardan birisi aslında sizin ve/veya yakınınızın, arkadaşınızın nedeni… Bu kadar hayati önemi olan bir konuya ilişkin bazı bilgileri hatırlamakta yarar bulunmaktadır.5 Dünyada en çok kullanılan tütün ürünü sigaradır. Sigarayı bıraktıktan 12 saat sonra görülen yararlar daha önce de defalarda paylaşıldığı üzere aşağıda yeniden sıralanmıştır:6 7 8 1. Akciğer ve diğer kanserlerin riskinde azalma 2. İnme, periferal damar hastalıkları riskinde azalma 3. Bırakma sonrası 1-2 yıl içinde kalp hastalığı riskinde azalma 4. Öksürme, nefes darlığı belirtilerinde azalma 5. KOAH gelişme riskinde azalma 6. Üreme çağındaki kadınlar arasında kısırlık (infertilite) riskinde azalma 7. İktidarsızlık (impotans) riskinde azalma 8. Düşük doğum ağırlıklı bebek doğurma riskinde azalma 9. Pasif etkilenime bağlı çocuklarda astım, kulak iltihapları gibi hastalıkların risklerinde azalma 10. Kötü koku, vb. sosyal ortamlarda yaşanılan sorunların önlenmesi 11. Ekonomik kayıpların azaltılması gibi sağlık yararları dışındaki yararların sağlanması Tütün kullananların çoğunluğu bırakmak istemektedirler. Bırakmak isteyenler karar vererek kendileri tütün kullanmayı bırakabilirler. Ancak kişisel girişimleri başarı ile sonuçlanmadığında sağlık profesyonellerinin önerdiği bilimsel yöntemlere başvurulması önerilir. Bu yöntemler danışmanlık yaklaşımları ve kanıta dayalı tedavi seçenekleridir. 9 ALO 171 ve sağlık profesyonellerinin bulunduğu sigara bırakma klinikleri başvuru adresleri arasındadır. Yeni Koronavirüs Hastalığı döneminde kullanımı yaygınlaşan teletıp/telesağlık/telekoruyucu hekimlik uygulamaları doğru zeminde ve doğru teknik ve ekiplerle tütün bırakma konusunda da geliştirilebilir.
Tütünsüz yaşam istisnasız herkesin hakkıdır ! Tütün kullanmaya hiç başlamamak en öncelikli hedeftir. Tütün kullanımı BIRAKILABİLİR, tütünden, tütün bağımlılığından KURTULUNABİLİR. Hemen, şimdi… Sen de söz ver ve eyleme geç… Bırakabilirsin…. Kurtulabilirsin… HASUDER’in aşağıda adı (alfabetik sıra ile) yazılı olan çalışma grupları bu bildiriyi desteklemektedir:
Bilişim Çalışma Grubu, Bulaşıcı Hastalıklar Çalışma Grubu, Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar Çalışma Grubu, Çevre Sağlığı Çalışma Grubu, Çocuk Sağlığı Çalışma Grubu, Engelsiz Toplum Çalışma Grubu, Halk Sağlığı ve Sosyal Bilimler Çalışma Grubu, İş Sağlığı Çalışma Grubu, Öğrenci Çalışma Grubu, Sahada Çalışan Halk Sağlığı Uzmanları Çalışma Grubu, Toplum Ruh Sağlığı Çalışma Grubu, Tütün ile Mücadele Çalışma Grubu, Uluslararası İlişkiler Çalışma Grubu
Bildiriye bir destek de halk sağlığı profesyonellerinin görev yaptığı TTB Halk Sağlığı Kolu’ndan gelmiştir. Kamuoyuna saygılarımızla duyururuz.”